Jantra Joga

 Jantra Joga – Tybetańska Joga Ruchu.

Joga to rozległy system technik mentalno-psychiczno-fizjologicznych, których celem jest „wyzwolenie” i doprowadzenie do poznania rzeczywistości w doświadczeniu mistycznym. Adept stara się potwierdzić w praktyce wiedzę o tożsamości Boga, świata i człowieka oraz o fałszywości poczucia własnej osobowej odrębności.

Warto dodać, że joga ma wielowiekową tradycję według przekazu słownego, sięgającą 15 tysięcy lat sprawdzonej już praktyki – czyli została wypraktykowana przez niezliczoną ilość adeptów i stanowi owoc ich poszukiwań i ulepszeń. Przez te tysiące lat, prawidłowo rozumiana, stała się bardzo precyzyjna. To dopracowana filozofia życia, która dorobiła się zrozumienia stanów ludzkiej psychiki znacznie bardziej zaawansowanych, niż współczesna psychologia.

Ludzie jednak przez jogę rozumieją wiele rożnych rzeczy – jest wiele rodzajów jogi. Istnieje i ciągle przybywa wiele nowych trendów, które z autentyczna joga maja coraz mniej wspólnego. Niektórzy autorzy tych autorskich szkół Jogi twierdzą, że oferują coś odmiennego od oryginalnej jogi, podczas gdy wcale tak nie jest. Wszystkie te rodzaje jogi istniały już wcześniej, oni tylko nadali im nowe nazwy. Takie postępowanie jest mylące, stawiając często autentycznych nauczycieli w złym świetle i niekorzystnej sytuacji. Podczas gdy podróbki i oszustwa fitnessowe robią furorę, a prawdziwej wiedzy o jodze i jej praktyce ciężko przebić się do masowej świadomości społeczeństwa. Oczywiście jogę można przystosować do współczesnego człowieka i jego potrzeb lub potrzeb ludzi chorych. Ćwiczenia są tez częścią wszystkich głównych systemów medycyny starożytnej.

Wiele ze współczesnych form terapii czerpie z doświadczenia i mądrości innych tradycji, a przede wszystkim hinduskich i chińskich. Można to znaleźć w ćwiczeniach (TRE) Davida Berceli w systemie Norbekova w metodzie Buteiko i w wielu innych. Oni jednak nie nazywają tego jogą. Autentyczna joga zawsze służy człowiekowi. Jest to tradycyjna mądrość a jej zasięg nigdy nie powinien być ograniczany.

Od czasów, gdy swoje ćwiczenia relaksowo- koncentrujące propagował Tadeusz Pasek wiele się zmieniło w Polsce i na świecie. Zwolenników jogi przybywa kilkakrotnie szybciej niż wyznawców wielkich religii monoteistycznych. Oszałamiająca kariera jogi prawdopodobnie wynika z przekonania, że jest ona dobra na wszystko, zdrowa, dostępna i tania – natomiast niektóre tak zwane systemy autorskie opracowane z przyczyn czysto komercyjnych są bardzo drogie. Odnowa biologiczna z joga należy do najpopularniejszych ofert wakacyjnych. Trudno tez znaleźć studio fitness, które nie oferuje zajęć jogi i być może ta masowość przyczynia się do tego, że uczestnicy zajęć maja coraz mniejszy kontakt z autentyczna joga. W fitness jodze wiele ważnych aspektów jest pomijanych, a nawet można zauważyć, że i niektórzy mnisi tybetańscy dostosowują się do panujących u nas trendów i starożytne ćwiczenia wykonują jak aerobik. Jest to widoczne na niektórych filmach z Youtube. Pozytywne jest jednak to ze Przybylo dużo dobrze wyszkolonych nauczycieli jogi.

Jeśli chodzi o historię, to początkowo te starożytne praktyki były dostępne tylko dla Tybetańczyków, jednakże po inwazji Tybetu przez komunistyczne Chiny wielu Tybetańczyków uciekło do Indii i na zachód i nauki tybetańskie zaczęły się szerzyć w innych krajach. Obecnie mnisi skupiają się na rozpowszechnianiu swoich nauk, wiedząc, że nowy stan świadomość u ludzi, którzy praktykują może przynieść pozytywne zamiany w świecie. Na początku większość rozpoczynających ćwiczących zapoznawała się z ćwiczeniami zwanymi ‘’ Piec ćwiczeń tybetańskich, ‘‘ ale mnisi tybetańscy nie za bardzo mogą dopasować je do jakiekolwiek tradycji. Ujrzały one świat w tekście Keldera w 1939r. i uczyniły go sławnym w latach 70 gdy zostały ponownie odkryte przez S.Kilhama. Istnieje piękny medialny przekaz w książce, lecz cóż z tego skoro praktykujący wykonują te ćwiczenia tak samo jak współczesną gimnastykę. Następnie autentyczne ćwiczenia tybetańskie były dostępne dla praktykujących buddyzm, ale obecnie od pewnego czasu, mistrz Dzogczen i propagator tego systemu ćwiczeń, CzogjalNamkhaiNorbu zdecydował, aby nauczać systemu Jantra Jogi otwarcie. Do niedawna ten system ćwiczeń utrzymywany był w tajemnicy, dostępny tylko dla joginów w Tybecie.

Jantra-joga jest buddyjskim odpowiednikiem hatha-jogi z tradycji hinduskiej obecnie jej praktykę można znaleźć we wszystkich szkołach buddyzmu tybetańskiego w powiązaniu z anuttaratantrami, bardziej ogólnie znana jest pod tybetańską nazwą trulkhor, której sanskryckim odpowiednikiem jest Jantra.

CZYM JEST JANTRA JOGA

Jantra Joga lub Joga Ruchu systemu Wajroczany jest jednym z najstarszych systemów Jogi w tradycji tybetańskiej. Ta bezpośrednia, nieprzerwana słowna linia Jantra Jogi, nazwana Nyida Khajor, lub Zjednoczenie Słońca i Księżyca (‚Phrul ‚khor nyi zla kha sbyor) pierwszy raz została utrwalona na piśmie w VIII wieku, a wprowadzona w zachodni świat przez Chogyala Namkhai Norbu. Napisał szczegółowy komentarz do rdzennego tekstu i jako pierwszy rozpoczął przekazywać te nauki na początku lat siedemdziesiątych na zachodzie. Łączy ona w sobie ćwiczenia fizycznych ruchów, technik oddechowych i mentalnych koncentracji, aby pomóc zbalansować fizyczną energię i zrelaksować się Ciało, Mowę i Umysł.

Linia przekazu sięga do nepalskiego Mahasiddhy Humkary, który przekazał te nauki Guru, Padmasambhawie (Mahasiddzie, nauczycielowi, który wprowadził buddyjskie nauki Wadżrajany do Tybetu w VIII wieku n. e.). W Jantra Jodze używamy naszego ciała, mowy i umysłu. Na poziomie ciała istnieją odpowiednie pozycje i ruchy, na poziomie głosu – techniki oddychania, na poziomie umysłu – sposoby wizualizacji i koncentracji. Joga jest Sanskryckim słowem, które na Tybetański tłumaczy się, jako Naldzior. Pierwotnie Joga znaczy „zjednoczenie”, lecz Naldzior naprawdę znaczy wiedzę o Pierwotnym Stanie, odkrycie i przebywanie w naszym rzeczywistym stanie. Gdy mówimy o ciele, mowie i umyśle, to musimy zrozumieć, że ciało jest najłatwiejszym do pracy, ponieważ współdziała ono z materialnym poziomem. Fizyczne ciało umożliwia nam widzenie i dotykanie rzeczy i tym sposobem jest bardzo konkretnym instrumentem za pomocą, którego osiąga się pewien stopień zrozumienia. W celu zdobycia głębszego zrozumienia nieodzowna jest praca na poziomie mowy lub energii, lecz wciąż ważniejszy jest poziom umysłu. W jodze umysł jest jak Król, podczas gdy energię porównuje się z Ministrami a ciało do Poddanych. Jasnym jest, że umysł jest ważniejszym od ciała i mowy lub energii. Niemniej, fizyczne ruchy i pozycje są równie ważne, ‘‘PONIEWAŻ JEŚLI NIE BĘDZIEMY ZDOLNI KONTROLOWAĆ CIAŁA I KANAŁÓW CIAŁA, TO NIE BĘDZIEMY ZDOLNI KONTROLOWAĆ ENERGII PRZEPŁYWAJĄCEJ PRZEZ TE KANAŁY, A JEŚLI NIE BĘDZIEMY ZDOLNI KONTROLOWAĆ ENERGII, TO NIE BĘDZIEMY ZDOLNI KONTROLOWAĆ UMYSŁU. Tak, więc, w tym znaczeniu umysł jest zależny od energii a energia od ciała. Joga balansuje te trzy aspekty, rozpoczynając od pracy z ciałem poprzez pozycje i ruchy, które służą do skoordynowania i zharmonizowania energii. W Jantra Jodze jest wiele pozycji podobnych do tych w Hatha Jodze, jakkolwiek jest różnica w sposobie ich wykonywania. W JANTRA JODZE POZYCJA (CIAŁA) NIE JEST GŁÓWNĄ RZECZĄ, ZASADNICZĄ SPRAWĄ JEST SEKWENCJA RUCHÓW, WSPÓŁZALEŻNYCH Z ODDECHEM, WYKONYWANYCH, ABY PRZYJĄĆ POZYCJE (CIAŁA). Zarówno ruchy jak pozycje są wykonywane przez ograniczony czas, opierając się na zasadzie cyklu czterech liczeń (ta zasada jest ważna dla podstawowych ćwiczeń Jantar, podczas gdy w bardziej zaawansowanych ćwiczeniach Jantar powinno się utrzymywać oddech tak długo jak to możliwe).

Jantra Joga Wajroczany zawiera 108 ćwiczeń, które zostały podzielone w następującym porządku: 1 wydech nieświeżego (zużytego) powietrza – czyli dziewięć oczyszczających oddechów, 5 Jantar dla rozluźnienia stawów jak i zmysłów, 8 Jantar dla oczyszczenia prany, 1 pranajama dla kontroli kanałów, 5 Jantr dla kontrolowania kanałów, 5 głównych pranajam, 75 głównych Jantr, 7 Lotosów, i 1 Fala Wadżry – 14 ćwiczeń dla przezwyciężenia przeszkód jak i oczyszczenia błędów w wykonywaniu Jantr. Głównym celem Jantra Jogi jest odkrycie naszego pierwotnego stanu, wyjście poza osądy i ocenianie. Jednocześnie Jantra Joga jest stosowana w medycynie tybetańskiej, jako metoda przezwyciężenia chorób i zaburzeń mentalnych.

Dzięki ćwiczeniom Jantra Jogi można między innymi przezwyciężyć zaburzenia oraz bóle stawów i mięśni: kończyn, głowy i tułowia (żeber i kręgosłupa), usunąć zaburzenia systemu nerwowego (w tym rdzenia kręgowego) usprawnić funkcjonowanie narządów wewnętrznych, przezwyciężyć problemy związane ze słabością: strach, depresję, lęki, lenistwo, poszerzyć zdolności intelektualne, percepcje zmysłową, pamięć, „rozjaśnić” umysł.

Ponadto ćwiczenia Jantra Jogi wzmacniają, oczyszczają i harmonizują działanie energii, kontrolują kanały w ciele, rozluźniają wszystkie napięcia, uczą relaksu i koncentracji, wyrabiają otwarty i elastyczny stosunek do życia. Mogą być stosowane zarówno, jako forma terapii jak i w pełni kompletna ścieżka rozwoju ku całkowitej realizacji owocu Dzogczen.

Jantra Joga jest podstawową metodą dla zintegrowania głębokiej esencji nauk Dzogczen w trzech bramach praktykującego (ciała, mowy i umysłu). Poprzez Pozycje i ruchy w połączeniu z oddechem energia praktykującego jest skoordynowana i zharmonizowana, co pozwala umysłowi zrelaksować się i odkryć autentyczny balans, który jest podstawą dla kontemplacji.

Medytacja albo kontemplacja oznacza poznanie natury umysłu, poza dualizmem. Ten stan symbolizuje kanał centralny, podczas gdy kanały lewy i prawy reprezentują dualizm i karmiczne oddychanie. Zawsze żyjemy w czasie, uwarunkowani dualistyczną wizją, osądzaniem, myślami i koncepcjami. Ponieważ kanał centralny symbolizuje naturę umysłu, ostatecznym celem jantra-jogi jest uwięzienie karmicznej prany wewnątrz kanału centralnego. Co to znaczy? Oddychanie w sposób rozproszony, poprzez kanały solarny i lunarny, to sposób, w jaki transmigrujemy. Poprzez rozproszenie powstaje wszelkie działanie i wytwarza się karma. Dlatego właśnie normalne oddychanie nazywa się karmicznym.

Kiedy rodzi się żywa istota, ma już ona swój własny charakter wytworzony przez specyficzną karmę związaną z praną i z oddechem? Jeśli chcemy stać się mistrzami samych siebie i naszych umysłów bez dalszego rozpraszania się, przede wszystkim powinniśmy umieć kontrolować swój karmiczny oddech. Główna metoda, jaka temu służy, nazywa się „chwytaniem karmicznej prany do kanału centralnego” poprzez praktykę kumbha-ki, która polega na wdychaniu powietrza poprzez obydwa kanały i zmuszenie energii prany do wejścia w kanał centralny. W ten sposób powietrze płynące w dwóch karmicznych kanałach zostaje wyczerpane i zintegrowane wewnątrz kanału centralnego.

Pięć rodzajów praktyk prany służy do urzeczywistnienia i stabilizacji wiedzy odnośnie natury umysłu poprzez sprowadzenie karmicznego oddechu do kanału centralnego. Praktykujący, który ciągle przebywa w stanie kontemplacji, nie ma już więcej problemów z niezrównoważoną energią. Wiele osób nie wie, dlaczego taka koordynacja jest konieczna, wydaje im się, bowiem, że oddychanie jest czymś naturalnym. Mówią oni:, „Dlaczego mamy koordynować oddech, kiedy oddychamy naturalnie od dzieciństwa?”. W rzeczywistości jednak nie ma oddychania, które można by nazwać naturalnym. Nasze zwykłe oddychanie związane z energią prany jest porównywane do ślepego konia, podczas gdy o umyśle mówi się, że jest jak kulawy jeździec. Tak jak ślepy koń nie może poruszać się niezależnie, lecz potrzebuje kogoś do prowadzenia, tak i w tym przypadku istnieje potrzeba, aby energia była kierowana umysłem. Nie ma czegoś takiego jak oddychanie, które jest niezależne i niezwiązane z umysłem i emocjami.

Podsumowując, kontrola prany jest bardzo ważna, dzięki niej możemy, bowiem uzyskać dostęp do natury umysłu, naszej rzeczywistej potencjalności. Jeśli uda nam się dojść do tej potencjalności i ją opanować, jesteśmy na ścieżce i urzeczywistnienie jest możliwe. Jeśli natomiast nie znamy tego stanu, pozostajemy niewolnikami naszego umysłu i nie możemy być w naszej rzeczywistej naturze. Właśnie, dlatego takie znaczenie ma koordynacja ciała i energii i to z tego powodu Wairoczana przekazał nauki jantra-jogi w powiązaniu z charakterystyczną zasadą dzogczen.

Opracowanie Czogjal Namkhai Norbu

Edward Kowalczyk