Przygotowanie wywaru z ziół

Jak już wcześniej było wspomniane, w klinice medycyny chińskiej z reguły pacjenci dostają zioła, a nie tabletki lub kapsułki. Susz ziołowy należy przygotować samemu zgodnie z otrzymaną instrukcją. Dla osób z niewielkim doświadczeniem może to być dość kłopotliwe. Zapach i smak przygotowanych ziół może być trudny do zaakceptowania. W Chinach większość klinik (aptek) może przygotować zioła w formie gotowego wywaru, zapakowanego w szczelne saszetki, które pacjent zabiera do domu. W Polsce jest to niemożliwe. Stosowanie wywaru z ziół jest bardzo szeroko rozpowszechnione w medycynie. Aby wywar faktycznie wywierał leczniczy wpływ, ważny jest sam proces jego przygotowania i właściwe stosowanie przez pacjenta.

Po pierwsze, należy wybrać właściwe naczynia do przygotowania wywaru, które zrobione są z materiałów niewchodzących w reakcje z medycznymi składnikami. Ponadto powinny równomiernie przewodzić ciepło i być odporne na wysoką temperaturą, np. ceramiczne garnki, dzbanki itd. Naczynia ze zlej jakościowo stali, aluminium i miedzi nie nadają się do przygotowywania wywaru, gdyż metal wchodzi w reakcję z różnymi składnikami i tym samym może obniżać właściwości lecznicze ziół lub czynić je szkodliwym dla zdrowia.

Woda do przygotowania naparu powinna być czysta, pozbawiona zanieczyszczeń i zapachu. Do naczynia z ziołami wlewamy tyle wody, aby jej lustro znajdowało się około 2 cm nad wierzchnią warstwą ziół, jeśli natomiast stosujemy zioła twarde, lepkie lub wymagające długiego procesu przygotowania, wówczas wlewamy więcej wody. W przypadku sypkich ziół lub ziół, których aktywne składniki mogą odparować, poziom wody powinien być równy z warstwą ziół. Dobrze jest wówczas skrócić czas przygotowania wywaru. Większość ziół zanurzamy w zimnej wodzie na około 20 -30 minut, tylko owoce i nasiona powinny się moczyć około godziny nim rozpoczniemy przyrządzanie wywaru.

Powinniśmy zwrócić uwagę także na wielkość ognia i czas przygotowania wywaru. Najpierw, zanim woda się zagotuje, ustawiamy silny płomień, który zmniejszamy po zagotowaniu się wywaru. W ten sposób zapobiegamy kipieniu ziół. Jeśli przyrządzamy zioła aromatyczne i napotne, dobrze jest jak najszybciej doprowadzić wodę do wrzenia i później gotować zioła przez około 5 -10 minut na wolnym ogniu. Co się tyczy minerałów, kości, rogów, muszli, skorup, trudno jest wydobyć z nich najważniejsze składniki, dlatego należy gotować je na wolnym ogniu przez długi czas (około 30 – 40 minut), a później dodać resztę ziół.

Z jednej dawki ziół można zrobić wywar dwa lub trzy razy. Podczas procesu przyrządzania ziół aktywne składniki rozpuszczają się w wodzie przedostając się do ziół. Później są one rozproszone w wodzie. Kiedy stężenie między zewnętrznym i wewnętrznym środowiskiem ziół jest równe, to ciśnienie osmotyczne także jest równe. W tym momencie aktywne składniki przestają się rozpuszczać w wodzie. Wtedy wywar z ziół należy odcedzić i zalać zioła świeżą wodą. Wówczas aktywne składniki mogą się dalej rozpuszczać w tej wodzie. Z każdej dawki ziół należy przygotowywać przynajmniej 2 wywary, aby wydobyć z ziół najcenniejsze składniki i po prostu ich nie marnować Różnice w czasie gotowania wywaru wynikają z różnych właściwości, skuteczności, medycznego zastosowania ziół. Niektóre z nich muszą być przygotowywane w specjalny sposób. Nawet jedno i to samo zioło, w zależności od właściwości i medycznego zastosowania, może wymagać różnego czasu przygotowania.

Minerały i skorupy, takie jak Cishi i Muli są twarde, dlatego trudno jest rozpuścić aktywne składniki. Zanim do wywaru dodamy inne zioła, powinny być gotowane przez około 30 minut. Jeśli chodzi o Chuanwu i Caowu, ich szkodliwość zostaje ograniczona po długim czasie gotowania., także powinny być gotowane jako pierwsze. Chuanwu lub Fuzi muszą być gotowane przez 30 minut, zanim dodamy inne zioła. Aromatyczne zioła lub środki przeczyszczające jak np. Bohe, Sharen, Dahuang, Fanxieye, powinny być dodawane, gdy wywar jest już prawie gotowy (5 minut przed końcem), gdyż ich aktywne składniki mogą zostać odparowane lub zniszczone podczas gotowania wywaru. Zioła Dahuang i Fanxieye powinny być dodawane do gotującej się wody.

Niektóre zioła powinny być zawinięte w gazę podczas przygotowywania wywaru. Dotyczy to Puhuang i Haijinsha, które albo pływają na wodzie, albo tworzą swego rodzaju klej i niemożliwe jest wtedy przygotowanie wywaru. Cheqianzi i Tinglizi, które zawierają ogromną ilość skrobi i śluzu, zwykle przyklejają się do garnka, albo tworzą klej i zwęglają się. Xinyi i Xuanfuhua z licznymi włóknami są nieprzyjemne dla gardła. Wszystkie z wyżej wymienionych ziół powinny być owinięte podczas gotowania. Drogie zioła, jak na przykład Renshen powinny być przygotowywane oddzielnie. W przeciwnym razie aktywne składniki rozpuszczone w wodzie mogą zostać zaabsorbowane przez zawiesinę powstałą z innych wygotowanych ziół, która jest bezużyteczna.

Powszechnie dostępne garnki ze stali nierdzewnej są dobre, mogą tez też być emaliowane. My używamy tych na zdjęciu poniżej -są bardzo praktyczne. I oczywiście zgodnie z tradycją gotujemy zioła na ogniu.