Palma sabal

PALMA SABAL – SKUTECZNY LEK NA CHOROBĘ PROSTATY

Moda, jedna z najbardziej znaczących cech charakterystycznych społeczeństwa, przybiera wiele różnych postaci. Najczęściej objawia się w muzyce, filmie i przemyśle odzieżowym. Jednak istnieją również bardziej poważne formy mody dotyczące chorób, nowych leków i związanych z nimi nadziei. Lata dziewięćdziesiąte dwudziestego wieku uderzyły męską część populacji Ameryki w najbardziej czułe miejsce, w gruczoł krokowy. Na szczęście dekada ta przyniosła także ożywienie medycyny naturalnej, oferującej nowe nadzieje osobom cierpiącym na schorzenie prostaty.

Stosowanie owocu palmy sabal (Serenoa repens) w Stanach Zjednoczonych zapoczątkowali Indianie zamieszkujący Indie Zachodnie i przybrzeżne rejony południowo – wschodniej części Stanów Zjednoczonych. Drzewo to osiąga wysokość nie większą niż trzy metry. We wnętrzu koła utworzonego z pierzastosiecznych, ostro zakończonych liści kryje się naturalny lek – owoc palmy sabal. Rdzenni Amerykanie używali go w leczeniu zaburzeń układu moczowo–płciowego, a także jako środka wzmacniającego. Zakres zastosowań owocu palmy sabal poszerzył się obejmując leczenie błon śluzowych, zwłaszcza gruczołu krokowego lub układu moczowo–płciowego. Tradycyjna wiedza o tej roślinie przypisuje jej rolę środka pobudzającego seksualnie. Obecnie wyciąg z palmy sabal zdobył popularność w europejskich kręgach medycznych jako skuteczny lek na łagodny rozrost gruczołu krokowego.

W ostatnich latach owoce palmy zyskały ekskluzywną rangę leku na tę chorobę – cierpi na nią 50 – 60% mężczyzn w wieku od czterdziestu do pięćdziesięciu dziewięciu lat. Głównymi objawami łagodnego rozrostu gruczołu krokowego są: częstomocz, częste oddawanie moczu w nocy oraz zmniejszona siła i ilość wydalanego moczu. Choroba jest przypuszczalnie wywołana kumulacją testosteronu w gruczole krokowym, co powoduje wydzielanie silniejszego hormonu o nazwie dihydrotestosteron (DHT), a w konsekwencji prowadzi do nadmiernego wytwarzania komórek i jego powiększenia.

Obecnie Finasteryd (Proscar) jest jedynym lekiem zatwierdzonym do leczenia tego schorzenia. Jednakże miesięczny koszt jego stosowania wynosi 75 dolarów, co stanowi duże obciążenie dla chorych. Oprócz zbyt wysokiej ceny, Proscar często okazuje się nieskuteczny – wykazało to badanie kliniczne, w którym poprawa wystąpiła jedynie u 50% pacjentów po rocznym okresie przyjmowania leku. Ponadto, pacjent stosujący Proscar zwykle musi czekać przynajmniej sześć miesięcy zanim nastąpi jakakolwiek poprawa stanu zdrowia.

Palma sabal wzbudziła szczególny optymizm wśród naukowców prowadzących badania nad łagodnym rozrostem gruczołu krokowego. Najbardziej zdumiewające rezultaty uzyskano w grupie trzystu pięciu pacjentów. W ciągu dziewięćdziesięciu dni ponad 85% badanych stwierdziło, że leczenie jest skuteczne (w oparciu o dawkę 325 mg dziennie). Dalsze oceny potwierdziły te rezultaty, przy czym zarówno lekarze jak i pacjenci uznali, że terapia zakończyła się powodzeniem.

Jak wykazało badanie porównujące skuteczność obydwu leków, Proscar powoduje zwiększenie przepływu cewkowego moczu po okresie dwunastu miesięcy o zaledwie 16%, podczas gdy wyciąg z palmy sabal zapewnia wzrost przepływu cewkowego o 38% już po trzech miesiącach. Dodatkowa zaletą palmy sabal jest fakt, że nie wywiera ona żadnych poważnych działań niepożądanych, a w badaniu trwającym dziewięćdziesiąt dni działania uboczne stwierdzono jedynie u 5% pacjentów.

Wyzwanie dla naukowców zajmujących się łagodnym rozrostem gruczołu krokowego stanowi znalezienie sposobu na zredukowanie przemiany testosteronu do dihydrotestosteronu. Aspektem, który cieszy się szczególnym zainteresowaniem jest rola, jaka odgrywa estrogen w hydroksylacji, a następnie eliminacji DHT. Badania wykazały, że wyciąg olejowy z palmy sabal „selektywnie antagonizuje” 52% receptorów DHT w gruczole krokowym, przez co hamuje do 90% aktywność odpowiedzialną za przemianę testosteronu do dihydrotestosteronu.

W dodatku do wyżej wymienionych badań, dane uzyskane z badań farmakologicznych wskazują, że pod względem skuteczności terapeutycznej wyciąg z palmy sabal wywiera działanie antyandrogenne i antyestrogenne, idące w parze z jego właściwościami przeciwzapalnymi. Ma to istotne znaczenie, ponieważ wynikiem działania ubocznego leczenia prostaty steroidami jest feminizacja, stwarzająca poważny problem.

Jednym z widocznych powodów, dla których wyciąg z palmy sabal cieszy się powodzeniem jest łagodzenie objawów łagodnego rozrostu gruczołu krokowego poprzez usuwanie przyczyn schorzenia. Do rutynowej praktyki medycyny oficjalnej należy stosowanie terapii polegających na leczeniu objawów zamiast przyczyn choroby. Wykorzystanie wyciągu z palmy sabal pokazuje jak skuteczna potrafi być medycyna naturalna oraz jak bardzo staje się ona integralną częścią medycyny akademickiej.

Jednym z najbardziej pozytywnych trendów lat dziewięćdziesiątych jest gotowość medycyny oficjalnej do znalezienia naukowego uzasadnienia dla terapii naturalnych w porównaniu z ich syntetycznymi odpowiednikami. Dzięki cenie niższej o prawie 25 – 30% od ceny Proscaru, a także dzięki ponad dwukrotnie wyższej skuteczności w czasie o połowie krótszym niż ten, jakiego wymaga Proscar, aby spowodował najmniejsze nawet pozytywne wyniki, wyciąg z palmy sabal daje nowe nadzieje milionom chorych na całym świecie. W związku z powstałym zaniepokojeniem wokół zagadnienia utrzymania gruczołu krokowego w dobrym stanie, będzie się on cieszył trwałym powodzeniem stwarzając szansę usunięcia dolegliwości dla ponad połowy populacji mężczyzn w wieku od czterdziestu dziewięciu do sześćdziesięciu lat.

 

Len Lev

Autor, zamieszkały w Tempe w stanie Arizona, jest pisarzem niezależnym szczególnie zainteresowanym medycyną naturalną.

(„Health Supplement Retailer”, t. 2, nr 8, 1996)

 

 

INNE ZASTOSOWANIA PALMY SABAL

Owoc palmy sabal stanowił produkt spożywczy Indian. Wywiera również działanie moczopędne, przeciwobrzękowe, przeciw wysiękowe, wykrztuśne, przeciwkataralne, uspokajające, pobudzające mechanizmy obronne organizmu, przystosowawcze, odmładzające. Uśmierza nerwoból i podrażnienie błony śluzowej. Pobudza czynności gruczołów dokrewnych i trawienne oraz apetyt. Wzmacnia kościec i układ mięśniowy, buduje mięśnie.

Stosuje się go także w następujących przypadkach: zapalenie gruczołu krokowego, podrażnienie i zapalenie cewki moczowej, zapalenie i inne choroby pęcherza moczowego, zakażenie układu moczowego, kłębuszkowe zapalenie i inne choroby nerek, nietrzymanie moczu, moczenie nocne, bolesne oddawanie moczu, niedoczynność i zanik jądra, jajników i macicy, powiększenie jajników, torbiele jajnika, niedorozwój i inne choroby narządów płciowych, niedorozwój piersi, nieprawidłowa laktacja, miesiączkowanie bolesne, oziębłość płciowa, impotencja, niepłodność, nadmierne owłosienie, przeziębienie, katar, grypa, zapalenie oskrzeli, nieżyt i inne choroby gardła, męczący kaszel, krztusiec, dolegliwości ze strony zatok, zastój płuc, inne dolegliwości ze strony układu oddechowego, alergia, niedoczynność tarczycy, choroby zakaźne układu pokarmowego, cukrzyca, łysienie o podłożu hormonalnym, łysienie uwarunkowane androgen etycznie, chudnięcie, osłabienie, wyniszczenie, rekonwalescencja.

Przeciwwskazaniami do przyjmowania zioła są: gorączka ostra, inne choroby ostre, ostre stadia chorób przewlekłych, inne choroby zastoinowe i zakaźne, choroby pasożytnicze, otyłość, zatrucie organizmu (D. Frawley: „Ayurvedic Healing”, Lotus Press, Twin Lakes 2000; D. Frawley, V. Lad: „The Yoga of Herbs”, j.w. 2001).

W ziołolecznictwie tradycyjnym palmę sabal stosuje się w postaci odwaru, proszku albo sproszkowanego surowca w kapsułkach. Natomiast współczesne ekstrakty wykazują słabsze działanie lecznicze wskutek niewłaściwego procesu otrzymywania, mogą też zawierać zbędne wypełniacze. Ponieważ palma sabal wywiera działanie wzmacniające, przed rozpoczęciem przyjmowania jej należy przejść ziołową kurację odtruwającą.

Skuteczność zioła zależy od jego właściwego przygotowania i dawkowania. Sposób użycia podany w artykule i na opakowaniu jest przeznaczony do powszechnego użytku i nie należy go uważać za ogólnie obowiązujący. Najbardziej skuteczna jest receptura ajurwedyjska (tradycyjnej medycyny indyjskiej).

 

PALMA SABAL – ŚRODEK NA POROST WŁOSÓW

Historia rośliny.

Owoce palmy sabal (Serenoa repens) są jadane przez ludzi od tysięcy lat. Tubylcy, którzy zasiedlili półwysep Floryda już dwanaście tysięcy lat temu, stosowali w swojej diecie m.in. nasiona, owoce, bataty. Chociaż smak owoców palmy sabal uchodzi za odrażający, stanowiły one ważny składnik pożywienia Indian z plemienia Seminoli. Jak opisuje w swojej książce z roku 1898 Susan Hale, Indianie suszyli je, a następnie przechowywali przez cały rok jako ważne źródło pożywienia.

Palmę sabal używali również miejscowi szamani w leczeniu zaniku jądra, impotencji czy zmniejszonego popędu seksualnego u mężczyzn oraz w zapaleniu gruczołu krokowego. Stanowiła też odżywkę ogólnie wzmacniającą ciało. Inne, udokumentowane historycznie zastosowania medyczne owocu obejmowały: niepłodność kobiet, niedorozwój piersi, nadmierną laktację, bolesne miesiączkowanie. Wykorzystywano jego właściwości przeciwzapalne, pobudzające apetyt, wykrztuśne i wzmacniające błony śluzowe, zwłaszcza oskrzeli. Hale podaje, że w celach medycznych stosowano nalewkę z owoców i rozgniecionych nasion.

W roku 1907 firma Lilly & Company uruchomiła w Vero Beach na Florydzie urządzenia do suszenia palmy sabal. Składały się one z ustawionych na plaży drucianych stojaków, na których kładziono owoce, wystawiając je na działanie powietrza. Surowiec dostarczali do suszarni – konno lub powozami – osadnicy, którym płacono gotówką, tak samo jak płaci się dzisiejszym zbieraczom. Jak silne było przekonanie o skuteczności leczniczej rośliny niech świadczy fakt, że ówcześni osadnicy skarmiali owocami konie i muły cierpiące na dolegliwości ze strony układu moczowego.

W roku 1908 palma sabal została włączona do amerykańskiej farmakopei i pozostała tam aż do roku 1946. W tym czasie medycyna naturalna zaczęła tracić na popularności z powodu:

  1. trudności jakie napotykali producenci z otrzymaniem patentów na naturalne środki lecznicze, co skutkowało brakiem ochrony przed wykorzystaniem przez konkurencję zarówno receptur jak i wyników badań;
  2. ówczesnych możliwości technologicznych i badawczych nie pozwalające na pełną identyfikację substancji czynnych.

 

Dopiero gdy w latach pięćdziesiątych XX wieku rozwinięto procesy standaryzacji, zioło to odzyskało popularność. W roku 1998 zostało ponownie włączone do farmakopei Stanów Zjednoczonych. Równocześnie w Europie wzrosło zainteresowanie palmą sabal. Produkcję standaryzowanych ekstraktów wznowiły w latach pięćdziesiątych jako jedne z pierwszych, takie spółki farmaceutyczne, jak Pierre Fabre, Schwabe, Tad i Evers. Obecnie w samych tylko Niemczech sprzedaż preparatów z palmy sabal stosowanych w leczeniu łagodnego rozrostu gruczołu krokowego prowadzi aż dwadzieścia osiem firm. Opublikowane współcześnie wyniki ponad trzydziestu badań klinicznych potwierdzają pogląd, że zarówno przepisywane na recepturę jak i inne postacie rośliny są wiodącym środkiem w leczeniu tego schorzenia. Teksty prac można znaleźć na stronie internetowej Saw Palmetto Harvesting Company.

Dodatkowym czynnikiem zwiększającym zainteresowanie ziołem jest nowo odkryty dowód na to, że istnieją takie same mechanizmy łysienia uwarunkowanego androgenetycznie oraz łagodnego rozrostu prostaty. Dlatego obecnie palma sabal staje lekiem roślinnym z wyboru w leczeniu wypadania włosów wspomnianego typu (1).

 

Medyczne aspekty łysienia

Alopecia jest ogólnym terminem oznaczającym utratę włosów. Wymaga to szerszego opisu. Łysienie uwarunkowane androgenetycznie (AGA) stanowi najbardziej rozpowszechnioną przyczynę wypadania włosów. Występuje najczęściej na szczycie i na powierzchni przednio-przyśrodkowej czaszki mężczyzn. Pojęcie „androgenetyczny” oznacza, że muszą zaistnieć oba czynniki: predyspozycja genetyczna oraz udział hormonów androgennych. AGA nazywana jest również łysieniem typu męskiego, które zwykle występuje u mężczyzn po 20 roku życia i stopniowo zwiększa się o 10% w ciągu każdych dziesięciu lat.

 

Rola androgenów

Od wieków panuje przekonanie, że wypadanie włosów ma związek z obecnością hormonów androgennych. Już lekarz grecki Hipokrates (ok. 460-377 p.n.e.) zaobserwował, iż eunuchowie (kastraci) nie mieli łysin. Analogiczne spostrzeżenie odnotował filozof grecki Arystoteles*. Również opisy z późniejszej historii a dotyczące włoskich kastratów – chłopców kształconych na śpiewaków, którym przed mutacją usuwano jądra dla zachowania sopranowej barwy głosu w wieku dojrzałym – zwracały uwagę na to, że nie występował u nich proces łysienia. Praktyk kastrowania zaniechano dopiero w 1878 roku za pontyfikatu papieża Leona XIII.

Badacze wiedzieli, że choroba ta musiała mieć związek z obecnością męskiego hormonu androgennego – testosteronu. W organizmie człowieka ulega on rozkładowi do dihydrotestosteronu (DHT) przy udziale enzymu zwanego 5-alfa-reduktazą. Nie jest więc niespodzianką, co wykazały współczesne badania, iż łysiejąca skóra, w porównaniu do prawidłowo owłosionej, posiada wyraźnie pomniejszone mieszki włosowe oraz nadmiar DHT. Ta zwiększona ilość hormonu w tkance skórnej głowy wydaje się więc być przyczyną rozwoju choroby u pacjentów z predyspozycją genetyczną. W konsekwencji prowadzi do zaburzenia cyklu wzrostu włosów – wytwarzane są one krótsze, słabsze, o zmniejszonej gęstości.

W konkluzji należy stwierdzić, że poprzez zahamowanie przemiany testosteronu do dihydrotosteronu można zapobiec utracie włosów a przynamniej ograniczyć zjawisko do minimum.

 

Leczenie

Finasteryd

Leki tej grupy działają na zasadzie hamowania aktywności enzymu 5-alfa-reduktazy, co ogranicza przemianę testosteronu do DHT. Finasteryd (propecia) jest pierwszym, który został poddany szerokim badaniom klinicznym na mężczyznach. W wyniku jego działania poziom dihydrotestosteronu w surowicy i mieszkach włosowych ulega znaczącemu obniżeniu.

Uzyskane wyniki wykazały skuteczność finasterydu w leczeniu łysienia uwarunkowanego genetycznie i hormonalnie. Jednakże należy liczyć się z możliwością wystąpienia działań ubocznych leku włącznie z przykrymi doznaniami seksualnymi. Wpływa on również na poziom PSA (antygenu sterczowego), który stanowi wskaźniki rozpoznawania raka gruczołu krokowego w masowych badaniach przeglądowych.

 

Ekstrakt z palmy sabal

Jak wynika z przeprowadzonych badań zioło to jest skutecznym antyandrogenem. Przede wszystkim obniża poziom DHT w organizmie drogą blokowania aktywności 5-alfa-reduktazy. Chociaż mechanizm działania palmy sabal poznany był w leczeniu łagodnego rozrostu gruczołu krokowego, a nie łysienia, jak wiadomo oba schorzenia uwarunkowane są wytwarzaniem dihydrotesteronu. Wszystkie dotychczas uzyskane wyniki wykazały właściwość antyandrogenną zioła i jego skuteczność w chorobie prostaty. Pozwala to założyć, że może ono być skuteczne również w leczeniu łysienia uwarunkowanego androgenetycznie.

 

Wnioski

Zdrowe włosy rosną w tempie około 1,27 cm w ciągu miesiąca. Dlatego może upłynąć kilka miesięcy zanim zauważalne będą jakiekolwiek wyniki. Jeżeli mieszki włosowe są obumarłe, a powierzchnia skóry całkowicie łysa, włosy mogą w ogóle nie odrosnąć. Proces przerzedzania włosów trwa zwykle latami, zrozumiałe jest więc to, że odwrócenie go będzie również długotrwałe. Zatem, powstrzymanie dalszego wypadania włosów stanowi sukces sam w sobie.

Na włosy ajurweda (tradycyjna medycyna indyjska) zaleca stosować zewnętrznie następujące środki ziołowe:

– olej bhringradźiowy (Eclipta prostrata, Cocos nucifera): zapobiega siwieniu i łysieniu przedwczesnemu. Odżywia włosy;

– olej z bhringradźią (Emblica officinalis, Eclipta prostrata, Sesamum indicum, Cuminum cyminum, Nigella sativa, Trigonella foenum graecum, Vetiveria zizanioides, Hibiscus abelmoschus, Hemidesmus indicus, Kokoona zeylanica): całkowicie zatrzymuje wypadanie włosów po czterech-pięciu tygodniach lub po dłuższym okresie stosowania, zależnie od przypadku. Przywraca naturalną barwę. Leczy łupież. Zachowuje energię i blask włosów. Wzmacnia układ nerwowy;

– olej keśaw (Centella asiatica, Eclipta prostrata, Emblica officinalis, Abrus precatorius, Trigonella foenum graecum, Cocos nucifera): pobudza wzrost włosów. Zmniejsza ich wypadanie i dodaje blasku. Pielęgnuje owłosioną skórę głowy. Poprawia pamięć.

 

Copyright © 2005 by Miłosz Woźniak

 

* Za czasów Hipokratesa liczba eunuchów była znacząca. Na terenie Bliskiego Wschodu pełnili funkcje strażników i służących kobiet z haremu, byli również szambelanami królów. Uważano ich za najbardziej odpowiednich dozorców licznych żon i konkubin, jakie posiadali władcy w swoim pałacu.

Skontaktuj się z nami

Zapraszamy na konsultacje do gabinetu lub udziału w turnusie terapeutycznym